ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΒΑΠΤΙΣΜΑΤΟΣ/Γ ΄ ΤΑΞΗ ΔΗΥΜΟΤΙΚΟΥ

ΣΧΕΔΙΟ   ΕΡΓΑΣΙΑΣ  ΣΤΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ

ΤΑΞΗ:Γ΄
ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ:2016-2017
ΘΕΜΑ:ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΒΑΠΤΙΣΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ     ΤΟΥ ΧΡΙΣΜΑΤΟΣ

Ένα από τα σημαντικότερα Μυστήρια της Εκκλησίας μας είναι και το Μυστήριο του Βαπτίσματος.Με το Βάπτισμα ο άνθρωπος ανοίγει την πόρτα της εκκλησίας μας και μπαίνει στην εκκλησία του Χριστού.Από την ώρα που βαπτιζόμαστε ,αποκτάμε το δικαίωμα να συμμετέχουμε και σ' άλλα  μυστήρια της Εκκλησίας μας.Η  βάπτιση γίνεται μόνο μία φορά   ,γιατί σύμφωνα με το σύμβολο Πίστεως  στο σημείο που λέει <<ομολογώ έν  βάπτισμα  εις άφεσις αμαρτιών>>,γιατί  ο άνθρωπος   γεννιέται φυσιολογικά  μία φορά  , το ίδιο  μια φορά θα βαπτιστεί     πνευματικά και όχι δύο ή περισσότερες φορές .Το  Μυστήριο  του Βαπτίσματος  θεσμοθετήθηκε με τη βάπτιση  του Ιησού Χριστού  και με το θείο  λόγο του Τριαδικού  Θεού , ως  Πατέρας του , ακούστηκε η φωνή του Θεού  να λέει ότι <<ούτος  έστιν ο Υιός μου ο αγαπητός >> , ο Υιός βαπτιζόμενος , και το Άγιο Πνεύμα << εν είδει περιστεράς >> να υπεριπτάται .Από τότε  όταν δίδασκε  ο Χριστός το λόγο  του Θεού μαζί  με τους μαθητές του ,έλεγε  στο πλήθος των πιστών, 
 ότι όποιος θέλει  να τους ακολουθήσει  είναι ανάγκη να βαπτιστεί   στο όνομα του Πατρός και του Υιού  και του Αγίου Πνεύματος. 

ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ  ΤΟΥ ΒΑΠΤΙΣΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΚΚΛΗΣΙΑ
Στην αρχαία χριστιανική  Εκκλησία  των πρώτων  αιώνων   πριν βαπτιστεί  κάποιος ,έπρεπε να παρακολουθεί για μεγάλο διάστημα και πολύ προσεκτικά κατήχηση.Το έργο της κατήχησης  το αναλάμβαναν οι ιερείς και κυρίως οι επίσκοποι.Πίστευαν  ότι έπρεπε ο κάθε πιστός να γνωρίζει κατά βάθος τη νέα του πίστη  που θα ομολογούσε  κατά τη βάπτισή του   και θα εφάρμοζε  ως χριστιανός.Έπρεπε οι κατηχούμενοι να παρακολουθούν ομαδικά ομιλίες σε ειδικές συνάξεις ,να μάθαιναν τα βασικά νοήματα της Γραφής , να κατανοούσαν τα δόγματα  και τους κανόνες της Εκκλησίας , να γνωρίσουν σε βάθος   ότι αφορά τη θεία λατρεία  και όταν έκριναν ότι ήταν έτοιμοι  και ικανοί για  τη νέα τους πίστη ,ετοιμαζόντουσαν και δεχόντουσαν το χριστιανικό βάπτισμα.Το μυστήριο του βαπτίσματος γινόταν κυρίως τις Δεσποτικές γιορτές όπως την παραμονή των Χριστουγέννων, το Μέγα  Σάββατο και  κυρίως την παραμονή των  Θεοφανίων.  

ΝΕΟΒΑΠΤΙΣΜΟΣ

Είδαμε  από την αρχαία χριστιανική Εκκλησία οι άνθρωποι βαπτίζονταν  σε μεγάλη ηλικία, μετά από την κατήχηση.Αφού απλώθηκε   ο χριστιανισμός  παντού ,
αποφάσισαν  οι ιερείς και  κυρίως οι επίσκοποι    το μυστήριο του βαπτίσματος να γίνεται παντού από την βρεφονηπιακή ηλικία.Σήμερα  βέβαια κάποιοι  διαφωνούν ,γιατί πιστεύουν ότι τα βρέφη  ή τα νήπια δεν είναι σε θέση να γνωρίζουν  τι γίνεται στο Μυστήριο του Βαπτίσματος. Γι  αυτό προτείνουν  να μεγαλώσει το παιδί κι αν το επιθυμεί  να βαπτιστεί.Βέβαια με την πάροδο του χρόνου αφού βαπτιζόντουσαν ολοένα και περισσότεροι  και πολλές φορές και οικογενειακός ,μαζί με τα παιδιά τους    όπως η οικογένεια της Λυδίας , του Κορνήλιου ,του Στεφανά  κ. λ.π. Φαίνεται από αυτό ότι βαπτιζόντουσαν και τότε μικρά παιδιά που άνηκαν σε χριστιανικές οικογένειες.Έτσι από τον 6ο  αιώνα καθιερώθηκε  στην Εκκλησίας μας,να βαπτίζονται τα παιδιά από την βρεφονηπιακή  ηλικία με ανάδοχο ,τον οποίο όριζε  η Εκκλησία ,ο οποίος έπρεπε μαζί με τους γονείς να μεριμνά για την πνευματική ανάπτυξή του.
Δηλαδή ένας λόγος  είναι  ότι οι γονείς δίνουν  στα παιδιά τους όχι μόνο υλικά αλλά και πνευματικά αγαθά ,ανεξάρτητα αν 
 αντιδρούν αυτά μερικές φορές  π.χ. όταν αρρωσταίνουν και τα δίνουμε φάρμακο ,πολλές φορές  αυτά  αντιδρούν και κλαίνε.Το  ίδιο  αντιδρούν κι όταν βαπτίζονται ,πολλά από αυτά κλαίνε ,
επίσης   κι όταν  μεταλλαμβάνουν   τη Θεία Κοινωνία.Την άγνοια τους την αναπληρώνουν οι γονείς  και οι ανάδοχοι ,οι οποίοι γνωρίζουν καλύτερα το παιδί και είναι υπεύθυνοι για τα πιστεύω  του ,μέχρι να ενηλικιωθεί  και να αποφασίσει για την πίστη του.Μέχρι τότε όμως η εκκλησία μας κρίνει ότι το παιδί δεν πρέπει να μείνει   αβάπτιστο.Και ένας δεύτερος λόγος είναι ότι τα νήπια όταν βαπτιστούν γίνονται μέλη της Εκκλησίας.Κι όταν μεγαλώσουν  μπορεί  να απομακρυνθούν από αυτήν όπως και ο   άσωτος υιός  έφυγε από το πατρικό του  σπίτι . Και  να ξαναεπιστρέψουμε πάλι σ' αυτήν όταν μετανοιώσουν . Κι ένας 
τρίτος λόγος είναι ότι ο Ιησούς Χριστός ,ευλόγησετα βρέφη και τα νήπια που τον πήγαν κάποιοι γονείς.Τα ώθησε ως πρότυπα για  την αθωότητα τους ,γιατί η βασιλεία του Θεού ανήκει σε 
ανθρώπους σαν κι αυτά.Με το Μυστήριο του Βαπτίσματος ο άνθρωπος  γεννιέται  πνευματικά και μπαίνει στην Εκκλησία του χριστού ως πλήρες και ισότιμο  μέλος της.Αποβάλλοντας τη φθορά , απαλλάσσονται   από το προπατορικό αμάρτημα, ξαναγεννιούνται πνευματικά για να φτάσουν  στην είσοδο της 
βασιλείας των ουρανών.

     Η  ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΜΥΣΤΗΡΙΟΥ   ΤΟΥ
                        ΒΑΠΤΙΣΜΑΤΟΣ

Όταν οι γονείς αποφασίσουν  να βαπτίσουν  το βρέφος  πρέπει να προετοιμαστούν πνευματικά και υλικά.Συγκεκριμένα:

α) Πρέπει να ετοιμάσουν τον  (την) ανάδοχο ,γιατί έχει τη θέση  του πνευματικού πατέρα ή της μητέρας.Γι αυτό πρέπει  να είναι ορθόδοξος  χριστιανός και πιστό μέλος της  Εκκλησίας.Αυτός  αναλαμβάνει την ευθύνη  και  το  βάρος ,να προσφέρει  στο βαπτιστικό  τις απαραίτητες γνώσεις  έτσι ώστε να  γίνει ενσυνείδητο μέλος της Εκκλησίας.Να  έχει πνευματικά κριτήρια  κι όχι ο γονιός  να εξετάζει την οικονομική και κοινωνική κατάσταση  του,γιατί δυστυχώς σήμερα αυτό γίνεται  .Επίσης δεν πρέπει  να πιστεύουν  σε αιρέσεις,να μην είναι καταδικασμένη,με βαριά  εγκλήματα,να μην είναι άνθρωποι΄με διανοητικά προβλήματα, ούτε   κληρικοί ή μοναχοί  και να έχουν στεφανωθεί  με θρησκευτικό γάμο.

β) Οι  γονείς ,όπως λέει ο απόστολος Παύλος <<αν  είναι αφιερωμένο το προζύμι στο Θεό , θα είναι και το ζυμάρι>>.Αυτό  σημαίνει πως  αν οι γονείς έχουν χριστιανική πίστη ,πιστεύουν και τηρούν  τους κανόνες της Εκκλησίας  το ίδιο θα κληρονομήσουν και  τα παιδιά τους.Γι αυτό πριν την τέλεση του Μυστηρίου οι γονείς πρέπει  να εξομολογηθούν  και να  κοινωνήσουνε.
Και κατά την τέλεση του Μυστηρίου να αναθέσει   σε άλλους το στολισμό της εκκλησίας ,την υποδοχή των καλεσμένων ,τις εντολές προς τους ψάλτες , το νεωκόρο ,κ.λ.π.Αυτοί  πρέπει να είναι συγκεντρωμένοι , να παρακολουθούν  το Μυστήριο  με κατάνυξη   και να προσεύχονται  για το φωτισμό του μωρού.

γ) Υλικά.Τα υλικά του βαπτίσματος είναι  τα εξής:
Ο ιερός ναός διαθέτει την κολυμβήθρα και το  χλιαρό νερό.
Ο ανάδοχος  θα προσκομίσει:ένα μπουκάλι  με  γνήσιο  ελαιόλαδο ,τρεις  λαμπάδες για την κολυμβήθρα λευκά ενδύματα για το   βρέφος( τα  έμφωτα)    το χρυσό σταυρό ,
σεντόνι (λαδόπανο) , σαπούνι, πετσέτα,θυμίαμα και τη λαμπάδα  του(της) ανάδοχου.                                                                                                                                                                                                               ΕΝΑΡΞΗ ΜΥΣΤΗΡΙΟΥ
Πριν την έναρξη του Μυστηρίου ,ο ιερέας ,οι γονείς και ο (η) ανάδοχος συμπληρώνουν ,υπογράφουν και σφραγίζουν την ληξιαρχική πράξη γέννησης και Βάπτισης του βρέφους.Κατόπιν ακολουθεί η τέλεση του μεγάλου Μυστηρίου , το οποίο έχει δύο στάδια:
α)    Το πρώτο στάδιο είναι όταν ο ιερέας ,ο(η) ανάδοχος με το βρέφος στην αγκαλιά ,οι γονείς   και μερικοί από τους  καλεσμένους  εισέρχονται στο νάρθηκα και τελείται η Ακολουθία  της Κατήχησης και των Εξορκισμών.
 Ο ιερέας διαβάζει τις καθιερωμένες ευχές  και ο ανάδοχος στραμμένος  προς τη δύση απαντά εκ μέρους του βρέφους ,ότι αποτάσσεται  δηλαδή αρνείται το σατανά,όχι μόνο με λόγια αλλά και με πράξεις,όπως φυσώντας   και φτύνοντας τρεις   φορές στο δάπεδο.Έτσι θα διακηρύσσει  ότι θα κάνει ότι μπορεί για να προφυλαχτεί από κάθε κίνδυνο για να μη γίνει  αιχμάλωτος του διαβόλου. Έπειτα στρέφεται ο ανάδοχος προς ανατολικά και λέει κάποιες ευχές με τις οποίες συντάσσεται   το βρέφος στην οικογένεια  της Εκκλησίας  με την έκφραση <<Προσκυνώ Πατέρα ,Υιών  και Άγιον Πνεύμα,Τριάδα ομοούσιων και αχώριστων>>  και κατόπιν αναγγέλλει το Σύμβολο της Πίστεως .Με την ευχή <<Ευλογητός ο Θεός ...>>και τέλος της Ακολουθίας αυτής προχωράνε ο ιερέας , ο(η) ανάδοχος με το βρέφος και οι γονείς  κι όλοι οι καλεσμένοι  στο κέντρο του ναού, μπροστά από την Ωραία Πύλη για να τελεστεί το βάπτισμα.
β) Δεύτερο στάδιο το Μυστήριο του Βαπτίσματος.
    Στέκονται μπροστά στη κολυμβήθρα με αρκετό χλιαρό νερό και τρεις λαμπάδες αναμμένες ,ο ιερέας , στα δεξιά  είναι ο (η) ανάδοχος με το βρέφος  κι  από πίσω ακολουθούν οι καλεσμένοι .Ο ιερέας διαβάζει τις καθιερωμένες ευχές  για τον καθαγιασμό του νερού  της κολυμβήθρα . Οι ευχές που λέει εδώ ο ιερέας   μοιάζουν με τις  ευχές των Θεοφανίων,αυτό σημαίνει ότι το νερό της  κολυμβήθρα είναι αγιασμένο ,καθώς ο ιερέας με το δεξί του χέρι το σφραγίζει σε σχήμα σταυρού,το φυσάει διώχνοντας συμβολικά το διάβολο.Κατόπιν  αφού ξεντύσει η μητέρα  το βρέφος  ακολουθεί  η ευχή του <<επορκιστού ελαίου>>.Το λάδι πρέπει να είναι γνήσιο λάδι ελιάς.Ο ιερέας ρίχνει λίγο λάδι ,σε σχήμα σταυρού ,στην κολυμβήθρα και λέει <<Πρόσχωμεν>>  τρεις φορές και ο ψάλτης <<Αλληλούια>> .Κατόπιν βάζει  λάδι στη  χούφτα του  ανάδοχου και με το δεξί του χέρι  βουτώντας το στο  λάδι ,λαδώνει  κάποια σημεία τουν σώματος λέγοντας κάποιες ευχές .Τα σημεία αυτά είναι η καρδιά ,τα μάτια ,τα αυτιά ,τα χέρια ,τα πόδια τα πέλματα  και ο αυχένας.Κατόπιν ο ανάδοχος αλείφει με το ¨<<επορκιστό λάδι>>όλο το σώμα του βρέφους,κρατώντας το ο ιερέας γερά από τις μασχάλες.Μετά το βουτάει ο ιερέας τρεις  φορές  μέσα στο αγιασμένο νερό  της κολυμβήθρας λέγοντας στην πρώτη βύθιση:Βαπτίζεται ο δούλος (ή η δούλη) του Θεού....τη δεύτερη βύθιση:<<εις το όνομα του Πατρός >>και στην τρίτη  βύθιση <<και του Υιού...και των αιώνων.Αμήν>> .Έπειτα παραδίδει το βρέφος στον ανάδοχο  και το τυλίγουν μέσα στο λευκό σεντόνι και την πετσέτα  κι αρχίζει το Μυστήριο του Χρίσματος. 

                           ΤΙ  ΕΙΝΑΙ   ΤΟ  ΜΥΡΟ ;                                                                  Όταν ιδρύθηκε η Εκκλησία , το Μυστήριο του Χρίσματος στους χριστιανούς που βαπτιζόντουσαν γινόταν με την επίθεση των χεριών των Αποστόλων στα κεφάλια των χριστιανών.Καθώς οι χριστιανοί αυξανόντουσαν ,οι Απόστολοι δεν μπορούσαν να τους βαπτίζουν όλους και τότε αντικατέστησαν  την επίθεση των χεριών με το μυστήριο του Χρίσματος , το οποίο τελείται αμέσως μετά από το Μυστήριο του Βαπτίσματος.Το Μυστήριο του Χρίσματος γίνεται με το Άγιο Μύρο το οποίο αντικατέστησε τη μετάδοση του Αγίου Πνεύματος  με την επίθεση των χεριών .Το Άγιο Μύρο είναι ένα μείγμα 57  αρωματικών πρώτης ποιότητας , όπως   αρωματικό λάδι κανέλας ,αρωματικό λάδι καλαμιού, κασσία  και από ελαιόλαδο κ.λ.π. Το μείγμα αυτό το  παρασκεύαζε ένας αρωματοποιός. Στο πατριαρχείο σώζεται ο κατάλογος των 57 αρωμάτων που παρασκευάζεται  το Άγιο Μύρο ,στη διάρκεια ειδικής ιερής Ακολουθίας,η οποία τελείται ανά δέκα χρόνια.Αρχίζει από την Κυριακή των Βαΐων  και ολοκληρώνεται   τη Μεγάλη Πέμπτη,μετά την απόλυση τουΌρθου.Το μεταφέρουν  στο ναό του Αγίου Γεωργίου ,στο Μυροφυλάκιο και φυλάνε σε αλάβαστρα και κατάλληλα δοχεία.Από το   Πατριαρχείο το παίρνουν όλες οι Ορθόδοξες εκκλησίες.                                                                                                                                                                                                                                 ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΧΡΙΣΜΑΤΟΣ                                                       Αφού τελειώσει το μυστήριο του Βαπτίσματος,ακολουθεί  το Μυστήριο του Χρίσματος.Ο ιερέας χρίει , σχηματίζοντας σταυρό ,με το μύρο το βρέφος στο πρόσωπο  και σε διάφορα σημεία του σώματος ,λέγοντας  την καθιερωμένη ευχή <<Σφραγίς  δωρεάς......>> και ο ανάδοχος δίνει το βρέφος στη μητέρα για να το  ντύσει . Και ο ιερέας  δίνει την αναμμένη λαμπάδα στον ανάδοχο ,συνοδεύοντας με μια ευχή <<Ούτως λάμψατω το φως  υμών .....εν  τοις  ουρανοίς >>,μετά αφού πάρει ο ανάδοχος το βρέφος,ο ιερέας  δίνοντας μια ευχή  το φοράει το σταυρό .Κατόπιν ο ανάδοχος με τη λαμπάδα και το βρέφος  στην αγκαλιά ,στέκεται απέναντι από τον ιερέα και στρέφονται  οι δύο μαζί κυκλικά γύρω από την κολυμβήθρα ,τρεις φορές ,ψέλνοντας τις κατάλληλες ευχές.Ακολουθεί η   ανάγνωση  του αποστολικού  αναγνώσματος από τον ψάλτη και το ευαγγέλιο από τον ιερέα ,μπροστά στην Ωραία Πύλη.Μετά κουρεύει λίγα  μαλλιά από το βρέφος  ο ιερέας λέγοντας ευχές  και τελειώνει το Μυστήριο. Δίνει ο ιερέας ευχές  και συμβουλές  στους γονείς και τον ανάδοχο ,όπως π.χ. να το μιλάνε για το Χριστό,να μεταλαμβάνει τη  θεία Κοινωνία,να εκκλησιάζεται ταχτικά. κ.λ.π.                                                                          
ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1

AΣΚΗΣΗ 1
Συμπλήρωσε  την ακροστοιχίδα του ΒΑΠΤΙΣΜΑΤΟΣ:
                   Β---------
                   Α--------
                   Π----------
                   Τ----------
                 --Ι------
                   Σ-----
                  Μ---
                 -Α-----


ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

α)Το έχει ο ανάδοχος......
β)Μετά τη βάπτιση το νερό είναι .....
γ)Γεννιόμαστε με το ......................αμάρτημα.
δ)Μετά  το Ευαγγέλιο ακολουθεί η ....................
ε)Μετά το Μυστήριο του Βαπτίσματος ακολουθεί το Μυστήτιο του ............
στ)Φοράει ο ιερέας το χρυσό ................
ζ)Έχει πολλά αρώματα.....
η)Δίνει  ο ιερέας  τη .............. αναμένει.

2)Ποια είναι τα  απαιτούμενα υλικά   για το Μυστήριο του Βαπτίσματος;




3)Γράψε τη γνώμη σου :Ο άνθρωπος  πρέπει να βαπτίζεται όταν είναι βρέφος ή σε μεγαλύτερη  ηλικία;















4)Βάλε  (Σ) για το σωστό  και (Λ)   λάθος.

• Το Άγιο  Μύρο παρασκευάζεται  σε κάθε Εκκλησία;  -----
• Οι   πρωτόπλαστοι παρήκουσαν  και έχασαν την αγάπη  τους από το Θεό.----
• Ο Χριστός ευλόγησε και τα βρέφη που τα πήγαιναν  για να τον  δουν.----
• Στο Μυστήριο  του Βαπτίσματος  ο ανάδοχος  φέρνει καλαμποκέλαιο.-----

5)Βρες   μέσα στο κρυπτόλεξο 15 λέξεις που έχουν σχέση με το Μυστήριο του Βαπτίσματος.

Σ   Α   Μ  Μ  Ν  Λ  Α  Δ   Ι  Σ  Ο  Ρ  Ε   Α  Ε  Ζ   Ζ  Ν  Ε   Π    Ο

Ε   Κ   Υ   Ι   Λ  Μ  Ν  Ξ  Τ  Ο  Σ  Χ  Ψ  Ο  Υ Ο  Ο  Ξ  Ο   Λ    Μ

Ν   Ξ   Π   Ρ  Ω  Τ   Ι   Π  Λ  Α  Σ  Τ  Ο  Ι  Ο  Μ  Ι   Η  Υ   Ω    Ο 

Τ   Ο   Κ  Ο  Ε   Κ  Κ  Λ  Η  Σ   Ι  Α  Υ  Π Α  Ν  Α   Δ  Ο   Χ     Ο


Ο   Σ  Λ   Α  Μ  Π  Α  Δ   Α  Ρ  Π  Ε  Ρ  Ν  Ι   Ρ  Α   Ε   Ο   Μ    Α

Ν   Ρ  Ο   Ρ   Π  Φ  Χ  Ψ  Τ   Ο  Α  Ι   Ρ  Ε  Τ  Ι   Κ   Ο   Ι    Μ    Ε

Ι    Ε   Ρ   Ε  Α   Σ  Ο  Ε   Ν   Δ  Υ Μ Α  Τ  Α Κ  Μ  Ο  Κ   Ο Λ Ε Ε  
Μ  Υ  Σ   Τ  Η   Ρ   Ι   Ο  Χ   Ρ   Ι  Σ  Μ  Α  Τ  Α Τ  Ο  Σ  Σ  Τ  Θ  


















                                                           
                                                                                  

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ:ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ
Γ΄ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ
<<Η  ΑΡΓΟΝΑΥΤΙΚΗ   ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ >>

ΑΡΓΟΝΑΥΤΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ

												1
																	2
														3							4
										5									6
																7
								8
			9
													10
											11
	12
															13
	14
					15	16
										17
				18
19

Across 7. Στον κένταυρο ανέθεσε την διαπαιδαγώγηση του Ιάσονα 8. Ιάσονας εμφανίστηκε στον Πελία ως 10. ο πατέρας του Φρίξου και της Έλλης 11. ονομάστηκε η θάλασσα που έπεσε η Έλλη 12. Η μητέρα του Φρίξου και της Έλλης 14. έφτασε ο Φρίξος με το κριάρι 15. Πρώτα άφησαν να πετάξει ένα 18. ο πατέρας του Ιάσονα 19. Περίφημος μουσικός της εποχής

Down 1. Οι Αργοναύτες αφιέρωσαν την Αργώ στον θεό 2. Έφτασε ο Φρίξος με το κριάρι 3. ΔΕΡΑΑΣ Χάρισε ο Φρίξος στον Αιήτη 4. η δεύτερη σύζυγος του Αθάμα 5. Εκεί γινόντουσαν οι θυσίες 6. Βασίλευε ο Αίσονας 8. ΠΕΤΡΕΣ Βράχια που ανοιγόκλειναν. 9. Στο μαντείο ο Αθάμας έστειλε απεσταλμένους 13. Οι Αργοναύτες συμβουλεύτηκαν το μάντη 16. Βασιλιάς της Κολχίδας ήταν ο 17. ονομάστηκε το καράβι που κατασκεύασε ο Αργός