ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΤΟΥ ΧΕΛΙΔΟΝΙΟΥ Το χελιδόνι είναι αποδημητικό πτηνό έρχεται την άνοιξη από την Αφρική(από την νότια Σαχάρα) και φεύγει το φθινόπωρο επιστρέφοντας πάλι στην Αφρική(στην νότια Σαχάρα), διανύοντας 10.000 χιλιόμετρα μαζί με τους πελαργούς για να έρθουν και 10.000 για να επιστρέψουν. Προσανατολίζεται κι επιστρέφει στη φωλιά του με σημάδια π.χ. βουνά, λίμνες, κτήρια, με την ηλιακή πυξίδα και την βιολογική μαγνητική πυξίδα. Όταν έρχεται πηγαίνει στην παλιά φωλιά του κι αν δεν υπάρχει φτιάχνει φωλιές κάτω από μπαλκόνια ή σε άλλους προστατευτικούς χώρους με λάσπη ανακατεμένη με το σάλιο του, με ξύλα, φτερά, χόρτα, κλωστές κ. λ. π. σε διάστημα 3 έως 18 ημερών. Μόνο ένα είδος το οχθοχελίδονο χτίζει τη φωλιά του εκεί που υπάρχει νερό ανοίγοντας τρύπες στο έδαφος. Τρέφεται κυρίως με έντομα π. χ. μύγες, κουνούπια κ. λ. π. Τα μικρά τα ταΐζουν οι γονείς τους με μικρούς σβόλους από κουνούπια ,κάθε σβόλος έχει περίπου 50 κουνούπια. Η πλάτη τους είναι μαύρη, η κοιλιά τους άσπρη και η ουρά τους σαν ψαλίδι. Το θηλυκό γεννάει 4 έως 6 αυγά. Η επώαση των αυγών τους διαρκεί 18 ημέρες. Στην αρχή φροντίζουν πολύ τα μικρά τους και οι δυο γονείς, ταΐζοντας τα και αργότερα τα μαθαίνουν να πετούν και να βρίσκουν την τροφή τους . ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΤΟΥ ΑΧΙΝΟΥ Ο αχινός είναι μικρό θαλάσσιο ζώο με ασβεστολιθικό σφαιρικό κέλυφος , γεμάτο με αγκάθια. Ανήκει στην συνομοταξία των εχινοδέρμων. Ζει στη θάλασσα και ειδικά στη λάσπη του βυθού ή πάνω σε βράχους ή σε μέρη με φύκια σε μικρό βάθος. Οι αστερίες, τα φύκια και οι αχινοί μαρτυρούν το πόσο υγιές είναι το θαλάσσιο οικοσύστημα. Είναι ζώο το οποίο έχει σκληρό δέρμα με πλάκες ή σκληρές βελόνες. Το σώμα του αποτελείται από πέντε όμοια μέλη. Το χρώμα του είναι μαύρο, σκούρο πράσινο λαδί, μοβ, καφέ και κόκκινο. Το κέλυφος του σχηματίζει κάψα, με διάμετρο 3 έως 10 εκατοστών. Ο αχινός βλέπει με όλο του το σώμα, με τα αγκάθια. Υπάρχουν 700 είδη , περίπου αχινών και κινούνται αργά. Χαρακτηριστικά του είναι τα μακριά αγκάθια, με τα οποία κινείται, ενώ για την κίνησή του χρησιμοποιεί και βαδιστικούς ποδίσκους, τα οποία έχουν σχήμα σωλήνα και με αυτά αναπνέει. Τρέφεται με Άλγες, μύδια κ. λ. π. Στα εχινόδερμα ανήκουν και οι αστερίες, οι οποίοι είναι εχθροί τους, όπως και τα χέλια κ.λ.π. Άλγες ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΤΗΣ ΧΕΛΩΝΑΣ Οι χελώνες είναι ερπετά ,έχοντας στην πλάτη τους ένα καβούκι, το οποίο είναι το σπίτι τους, κολλυμμένο στο σώμα τους και εκεί μέσα προφυλάσσονται από τον κίνδυνο. Ζουν μόνες τους και πολλές φορές σμήγουν με άλλα για παρέα. Περπατούν και στα πιο απαθή εδάφη.Οι πατούσες τους είναι συμπαγείς.Έχουν 5 δάχτυλα για να μπορούν να σκάβουν. Το καβούκι τους είναι φτιαγμένο από κέρατο , το οποίο είναι πολύ σκληρό και μερικοί το περνούν για βράχο ή ως μέσω μεταφοράς.Τα άκρα του καβουκιού τους είναι κοφτερά και τραυματίζουν τον εχθρό. Όταν μεγαλώσουν ζυγίζουν 130 κιλά και το καβούκι τους μεγαλώνει όσο μεγαλώνουν κι αυτές. Ζουν πάνω από 100 έτη .Σήμερα υπάρχει χελώνα 152 ετών. Πολλαπλασιάζονται με αυγά.Όταν ζευγαρώσουν, η θηλυκιά ψάχνει ένα ασφαλές μέρος για να αφήσει τα αυγά της τη νύχτα, σκάβοντας μια τρύπα και μετά από 100 μέρες θα βγουν τα μικρά της.Τα μικρά με το ρήγχος τους σπάνε τα αυγά για να βγουν έξω κι αμέσως περπατάνε και τρώνε χορταράκι.Μόλις βγουν από το κέλυφός τους ζυγίζουν 100 γραμμάρια το καθένα. Όσο ζουν μεγαλώνουν στην αρχή γρήγορα και μετά αργά.Όταν βρέχει και βρεθούν σε κίνδυνο μπορούν να κολυμπήσουν.Μετά από μια βροχή τρώνε άφθονο χορτάρι και μετά ξεκουράζονται. Οι χελώνες δεν έχουν δόντια αλλά προεξοχές. Οι κάτω σιαγόνοι τους έχουν προεξοχές, όπου μπορούν με αυτές να κόβουν τα χόρτα και να τα μασάνε κουνώντας το ρήγχος μπρος πίσω.Το ρήγχος τους είναι δυνατό. Σε περίοδο ξηρασίας ,όταν βρουν νερό πίνουν μέχρι 20 κιλά.Τις βοηθάνε οι εισπνοές τους, όταν πίνουν, το περισσότερο νερό το αποθηκεύουν στο λαιμό τους. ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΤΟΥ ΣΚΑΝΤΖΟΧΟΙΡΟΥ Ή ΑΚΑΝΘΟΧΟΙΡΟΥ Ο σκαντζόχοιρος ζει σε αραιά δάση ή σε περιοχές με χαμηλή βλάστηση και είναι μοναχικό, παμφάγο και νυκτόβιο θηλαστικό. Ανήκει στην οικογένεια των ερινακεΪνών. Υπάρχουν 15 είδη και ζουν στην Ευρώπη, στην Ασία και στην Αφρική. Θεωρείται λιχουδιά των αθίγγανων.Από την εκκλησία θεωρείται ιερό ζώο,εξαιτίας του χαρακτηριστικού τρόπου ζευγαρώματος, που θυμίζει τον άνθρωπο. Το σώμα του έχει μήκος 30 εκ. , με εξαίρεση την κοιλιά του είναι γεμάτο με μαυροκαφετιά αγκάθια.Τα οποία έχουν μήκος 2 εκ. και δεν είναι δηλητηριώδη. Όταν γεννιέται και μέχρι ενός έτους τα αγκάθια είναι μαλακές τρίχες.Μετά εξαιτίας της κερατίνης σκληραίνουν. Στο λαιμό, στο πρόσωπο και στην κοιλιά του δεν έχουν αγκάθια.Τα πόδια του έχουν δάχτυλα που καταλήγουν σε δυνατά και γαμψά νύχια. Το χειμώνα πέφτει χειμερία νάρκη, όχι πάντα ανάλογα με τη θερμοκρασία. Το φθινόπωρο πριν πέσει σε χειμερία νάρκη ετοιμάζει τη φωλιά του κάτω από ένα δέντρο, στρώνοντας βρύα και φύλλα και πέφτει σε νάρκη μέχρι το Μάρτιο με Απρίλιο με θερμοκρασία αίματος 5,5ο C. Το καλοκαίρι γεννάει το μικρόσωμο 3 έως4 μικρά ,ενώ το μεγαλόσωμο 5 έως 6 μικρά, μετά από κύηση 40 ως 58 ημέρες.Ο θηλυκός είναι πιο μεγαλόσωμος από τον αρσενικό.Τα μικρά έχουν μέγεθος 6 εκ. και το χρώμα τους είναι λευκό,γκριζωπό και τα αγκάθια τους μικρά και μαλακά.Τα θηλάζει για 1 μήνα και μετά τα μαθαίνει να βρίσκουν την τροφή τους.Όταν νιώσει κίνδυνο,τυλίγεται σα μια σφιχτή μπάλα και τα αγκάθια του πετάγονται απειλητικά προς τα έξω.Ο σκαντζόχοιρος του δάσους έχει λίγους εχθρούς, κυρίως πουλιά και ειδικότερα κουκουβάγιες, νυφίτσες, σκύλους και φίδια, λύκους,αλεπούδες και τα αυτοκίνητα που τα πατούν. Επικοινωνεί με γλυλλίσματα, ρουθουνίσματα και με δυνατά τσιρίγματα. Είναι παμφάγο ζώο, τρώει δηλαδή έντομα, σαλιγκάρια, βατράχια, αυγά, φίδια,σκουλίκια, σπόρους,κουφάρια, μανιτάρια, χόρτα, ρίζες, μούρα, πεπόνια, καρπούζια. Θανατηφόρες ασθένειες του είναι ο καρκίνος, οι καρδιακές ασθένειες,το σύνδρομο του τρεμουλιαστού σκαντζόχοιρου. ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΤΟΥ ΙΠΠΟΠΟΤΑΜΟΥ Οι ιπποπόταμοι είναι κοινωνικά, χοντρά, αμφίβια θηλαστικά ζώα. Το σώμα τους έχει μήκος 3,5 έως 4,5 μέτρα. Είναι το τρίτο μεγαλόσωμο ζώο μετά από το λευκό ρινόκερο και τον ελέφαντα. Τα μάτια , τα αυτιά και τα ρουθούνια τους βρίσκονται ψηλά στο κρανίο τους. Ζουν 40 ως 50 έτη σε αγέλες έως 40 μαζί και αγαπούν τη δική τους περιοχή. Τα αρσενικά πολλές φορές μαρκάρουν την περιοχή τους και έχουν χαρέμι με τα θηλυκά. Τα θηλυκά ζευγαρώνουν 5 με 6 χρονών και η κύηση διαρκεί 8 μήνες. Τα μικρά γεννιούνται με βάρος 25 έως 45 κιλά. Τα αρσενικά μεγαλώνουν σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους, ενώ τα θηλυκά μέχρι την ηλικία των 25 ετών. Τα θηλυκά είναι πιο μικρόσωμα από τα αρσενικά, δεν ξεπερνούν τον 1,5 τόνο. Παρά τον όγκο τους τρέχουν γρηγορότερα από τον άνθρωπο με ταχύτητα 30 έως 50 χιλ. την ώρα. Όπλο τους είναι οι κυνόδοντες που έχουν μήκος 50 εκ. και το κεφάλι τους. Σκοτώνει κροκόδειλους, λιοντάρια και είναι υπεύθυνος για το θάνατο πολλών ανθρώπων. Ζουν σε ρηχά νερά. Είναι φυτοφάγα ζώα και βγαίνουν το βράδυ για την τροφή τους, τρώνε 50 κιλά φυτά την ημέρα. Για προστασία από τον ήλιο το σώμα τους εκκρίνει μια φυσική αντηλιακή ουσία με αντιβακτηριδιακές ιδιότητες .Η ουσία στην αρχή είναι άχρωμη, μετά κοκκινίζει σαν αίμα και στο τέλος καταλήγει καφέ χρώμα. Λένε ότι είναι ιδρώτας αίματος αλλά δεν είναι. Περνά τις περισσότερες ώρες βυθισμένος μέσα στα νερά των τροπικών ποταμών, αποφεύγοντας τη ζέστη και τα ηλιακά εγκαύματα. Η ΓΕΙΤΟΝΙΑ ΤΩΝ ΣΧΗΜΑΤΩΝ Μια φορά κι έναν καιρό υπήρχε μια γειτονιά σχημάτων. Ήταν ένας κύκλος, ένα τρίγωνο, ένα τετράγωνο κι ένα ορθογώνιο. Μια ηλιόλουστη μέρα έγινε κάτι ξαφνικό. Σηκωθήκαν από το κρεβάτι και τι να δουν! Όλο το σώμα τους ήταν πολύχρωμο!!! Ήταν τόσο ωραία τα χρώματα τους που έμοιαζαν με ουράνιο τόξο!!! Ήθελαν να επισκέπτονται το ένα το άλλο για να θαυμάζουν τα χρώματα. Όμως τα μεγάλα σχήματα, δε χώραγαν στα σπίτια των μικρών και έτσι αποφάσισαν να γίνουν πλανήτες και να ταξιδεύουν στον ουρανό!!!

ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΦΙΔΙ Το φίδι , είναι ζώο κι ανήκει στην κατηγορία των ερπετών, γιατί έρπεται δηλαδή σέρνεται στο χώμα με την κοιλιά του. Είναι ανατριχιαστικό και πολύ επικίνδυνο για τη ζωή μας. Απ΄του φιδιού το δάγκωμα αν θέλεις να γλιτώσεις, κοντά στα χόρτα τα ψηλά, ποτέ να μη ζυγώσεις. Γεννάει 5 – 18 αυγά κάθε χρόνο στις ρίζες των θάμνων ή κάτω από πέτρες. Μερικά είδη γεννούν μικρά. Τα φίδια δεν έχουν βλέφαρα γι αυτό δεν μπορούν να κλείσουν τα μάτια τους. Το σώμα τους είναι μακρύ, καλυμμένο με λέπια. Τα διάφορα χρώματα οφείλονται στα χρωματοφόρα κύτταρα που βρίσκονται κάτω από το δέρμα τους. Τα περισσότερα αλλάζουν το δέρμα τους μια φορά το χρόνο. Είναι ψυχρόαιμα ζώα, δηλαδή δεν μπορούν να ρυθμίσουν τη θερμοκρασία του σώματος τους. Ο σκελετός τους αποτελείται από 100 σπονδύλους ενώ στα μεγαλύτερα φίδια ξεπερνούν τους 400 . Κινδυνεύει από τα φυτοφάρμακα κι άλλες δηλητηριώδης ουσίες, από την καταστροφή βιότοπων κι από τον άνθρωπο. Τα μεγαλύτερα φίδια τρώνε ολόκληρα τα θηλαστικά. Ενώ τα μικρότερα τρώνε σαύρες , τρωκτικά, έντομα, νεοσσούς ή αυγά πουλιών κι αμφίβια.

ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΤΗΣ ΜΕΛΙΣΣΑΣ Η μέλισσα είναι έντομο, το σπουδαιότερο για τον άνθρωπο και τη φύση. Είναι υπεύθυνη για την γονιμοποίηση των φυτών. Ζει μέσα στην κυψέλη, με μια μεγάλη οικογένεια. Μέσα σε κάθε κυψέλη υπάρχουν τρία είδη μελισσών: η βασίλισσα, οι εργάτριες και οι κηφήνες. Το σώμα της χωρίζεται στο κεφάλι ,το θώρακα και την κοιλία τους. Το συνολικό μήκος της είναι 1,5 εκατοστά περίπου. Στο σώμα της υπάρχει τρίχωμα με διαφορετικό χρώμα. Οι τρίχες αυτές κάνουν τις ρίγες των μελισσών να φαίνονται καφέ και κίτρινες. Στο κεφάλι βρίσκεται ο εγκέφαλος της, ο οποίος έχει το μέγεθος ενός κόκκου σουσαμιού. Επίσης στα πλάγια, δεξιά και αριστερά έχει δύο μεγάλα μάτια που το καθένα αποτελείται από 13.000 μικρά μάτια και έτσι μπορεί να βλέπει παντού. Στο κέντρο του κεφαλιού έχει τρία απλά μάτια που σχηματίζουν ένα τρίγωνο. Έχει και δυο κεραίες (σαν δέκτες ραδιοφώνου) τα οποία είναι όργανα ακοής και όσφρησης. Στο στόμα έχει μια γλώσσα, μακριά, παχιά, εύκαμπτη και είναι σαν προβοσκίδα και ρουφάει το νέκταρ από τα λουλούδια και όταν δε την χρειάζεται την έχει μαζεμένη κάτω στην κοιλία της. Στο μπροστινό μέρος του θώρακα έχει δύο ζευγάρια φτερά, τα οποία είναι λεπτά, διάφανα σαν μεμβράνη από ζελατίνη για να πετάξει μακριά. Τα 6 πόδια της είναι τριχωτά και τελειώνουν σε νύχια αγκιστρωτά. Στα πίσω πόδια της έχει μικρές κοιλότητες, λέγονται καλάθια και βάζει τη γύρη από τα λουλούδια. Η κοιλιά της αποτελείται από 6 δακτυλίους που ανάμεσά τους βρίσκονται οι κηρογόνοι αδένες. Στον τελευταίο δακτύλιο βρίσκεται το κεντρί, το οποίο είναι κούφιο, μοιάζει με τρυπάνι και συγκοινωνεί με έναν αδένα, που έχει μέσα του το δηλητήριο και αμύνεται στον εχθρό της. Όταν αφήσει το κεντρί της μετά πεθαίνει, γιατί αδειάζει τα σπλάχνα της. Οι κηφήνες δεν έχουν ούτε κηρογόνους αδένες και κεντρί.

ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΑΛΙΓΚΑΡΙ Το σαλιγκάρι ανήκει στην κατηγορία των μαλακίων οστρακοειδών, κινείται αργά κυρίως τη νύχτα και περισσότερο δραστηριοποιείται τις βροχερές μέρες και αφήνει ίχνη βλέννας . Έχει μακρόστενο σώμα , μαλακό, υγρό, το οποίο προεξέχει το κέλυφος του. Στο κεφάλι του έχει δυο ζευγάρια κεραιών οι οποίες συστέλλονται. Τρέφεται με φυτικές ύλες δηλαδή χορτάρια και βλαστάρια χρησιμοποιώντας τη γλώσσα του. Την τροφή του την βρίσκει με τις αισθήσεις της αφής και της όσφρησης. Οι δυο μικρές κεραίες του είναι τα χέρια και η μύτη του, ενώ έχει πολύ ασθενή όρασή. Το σαλιγκάρι έχει πολλούς εχθρούς, όπως ποντίκια, νυφίτσες, σκαντζόχοιρους, κουνάβια και πολλά πτηνά όπως τσίχλες, καρακάξες, κοράκια, τους βατράχους κ. λ. π. Το χειμώνα κλείνεται στο κέλυφος του και κλείνει την πόρτα του με μια στρώση από ξερό σάλιο και ασβέστη .Κάθε σαλιγκάρι έχει τόσο αρσενικά όσο και θηλυκά όργανα αναπαραγωγής. Την άνοιξη βγαίνει από το σπίτι του και ζευγαρώνει με ένα άλλο σαλιγκάρι με αντίθετα γεννητικά όργανα. Το καλοκαίρι πέφτει σε θερμική νάρκη. Επιβιώνει σε ασβεστώδη εδάφη και όχι σε αργιλώδη , γιατί μπορεί να δημιουργήσει το κέλυφος του.

ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΤΟΥ ΛΑΓΟΥ ΛΑΓΟΣ ΖΟΥΡΙΔΑ Ο λαγός είναι νυκτόβιο ζώο του δάσους. Το σώμα του έχει μήκος 0,75 εκ. και η ουρά του 0,8 εκ..Το βάρος του φτάνει τα 4έως 6 κιλά. Το κεφάλι του είναι μικρό και σφαιρικό. Το σώμα του καλύπτεται με κοντές τρίχες σαν μαλλί και μακριές σαν στάχυα. Το χρώμα του αλλάζει ανάλογα με το περιβάλλον που ζει. Όταν τη νύχτα κινδυνεύει κρύβεται μέσα στα σπαρτά ή στους θάμνους ή κάτω από μεγάλες πέτρες. Οι εχθροί του είναι η ζουρίδα , ο σκύλος, όλα τα αρπακτικά πτηνά, τα φίδια και ο άνθρωπος. Ο πιο συνηθισμένος τρόπος κυνηγιού του είναι οι προβολείς μέσα στη νύχτα. Τρώει λαχανικά, χόρτα, σιτηρά, παντζάρια, βλαστάρια, κλαδιά και μπουμπούκια δέντρων. Επίσης του αρέσει να ροκανίζει και τον φλοιό από τους κορμούς των δέντρων. Τρέχει με ταχύτητα 70 χιλιόμετρα την ώρα, κάνοντας ζιγκ – ζαγκ , που ακόμα και τα λαγωνικά δεν μπορούν να τον φτάσουν. Μπορεί να πηδήξει μέχρι 5 μέτρα με τη βοήθεια των ποδιών του, τα οποία τα πίσω πόδια είναι πιο μακριά από τα μπροστινά. Γεννάει 4 φορές το χρόνο , από το Μάρτιο ως τον Αύγουστο, από 1 έως 4 μικρά , μετά από εγκυμοσύνη που διαρκεί 30 έως 45 ημέρες. Την φωλιά του την κατασκευάζει σε μικρό βάθος το καλοκαίρι και το χειμώνα σε μεγαλύτερο. Την χτίζει είτε μέσα σε τρύπες , είτε σε ψηλά χόρτα ή σε θάμνους καλά καμουφλαρισμένα , που ονομάζονται γιατάκι. ΑΙΝΙΓΜΑ : Δειλός, πολυκυνήγητος, ποτέ δεν κλείνει μάτι με αυτιά σαν του γαϊδάρου και γρήγορο σαν άτι. ΤΙ ΕΙΝΑΙ;

ΦΥΛΛΟ  ΕΡΓΑΣΙΑΣ 3

ΟΝΟΜΑ:

ΑΣΚΗΣΕΙΣ:

1)Τι είναι οι δείκτες; Να αναφέρεις τρία παραδείγματα.

..........................................................................................................................................................................................................................................

2)Πώς εξουδετερώνεται το τσίμπημα της σφήκας και πώς του μυρμηγκιού;

...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................3)Πώς θα ξεχωρίσουμε αν μια ουσία είναι οξύ ή βάση;

.........................................................................................................................................................................................................................................

4)Ποιες είναι οι αρνητικές συνέπειες των χημικών προϊόντων;

.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

5)Σε ένα ποτήρι προσθέτομε 20 σταγόνες χυμό λεμονιού και 5 σταγόνες εκχύλισμα κόκκινου λάχανου.

Τι χρώμα θα έχει το διάλυμα;.........................................................

Ποιο διάλυμα είναι οξύ και ποιο βάση;.................................................

Στο διάλυμα του λεμονιού πρόσθεσε σταγόνες Azax μέχρι να αρχίσει να αλλάζει χρώμα. Τι χρώμα θα πάρει το διάλυμα; .....................................................................................................................

Τι συμβαίνει όταν σε ένα οξύ προσθέσομε μια βάση;

..........................................................................................................................................................................................................................................6)Σε ένα ποτήρι πρόσθεσε 20 σταγόνες διαλύματος αμμωνίας και 5 σταγόνες εκχυλίσματος κόκκινου λάχανου.

Τι χρώμα θα πάρει το διάλυμα;...........................................

Ποιο διάλυμα είναι οξύ και ποιο βάση; .....................................................................................................................

Πρόσθεσε στο διάλυμα της αμμωνίας σταγόνες  ξύδι μέχρι να αρχίσει να αλλάζει χρώμα. Τι χρώμα θα έχει τώρα;

.....................................................................................................................Τι γίνετε όταν σε ένα διάλυμα βάσης προσθέσομε διάλυμα οξέος;

.........................................................................................................................................................................................................................................

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 4<<ΟΞΕΑ- ΒΑΣΕΙΣ- ΑΛΑΤΑ>>

ΟΝΟΜΑ:

ΑΣΚΗΣΕΙΣ:

Τι είναι η όξινη βροχή;

...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2)Τι επιπτώσεις έχει η όξινη βροχή στο περιβάλλον

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 6 <<ΟΞΕΑ – ΒΑΣΗ – ΑΛΑΤΑ>>

1)Γιατί κάθε χρόνο γίνεται συντήρηση στα ιστορικά μνημεία;

.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................2)Τι ονομάζουμε εξουδετέρωση και τι άλατα;

.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

3)Συμπλήρωσε (Σ) για το σωστό και (Λ) για τολάθος.

α)Οι τσουκνίδες έχουν στα φύλλα τους βάση, γι αυτό ξυνόμαστε ......

β)Τα καθαριστικά του μπάνιου έχουν οξέα............

γ)Οι βάσεις διασπούν τα άλατα.............

δ)Το μαγειρικό αλάτι είναι απαραίτητο για την πέψη και την καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος.........

ε)Η όξινη βροχή οφείλεται σε ατμοσφαιρικούς ρύπους...........

στ)Τα αντιόξινα φάρμακα περιέχουν ασθενείς βάσεις, όπως σόδα.......

4)Πάρε 8 διάφανα ποτήρια και βάλε στο καθένα μικρή ποσότητα από

Τις παρακάτω ουσίες. Κατόπιν ρίξε στο καθένα 3-5 σταγόνες δείκτη <<κόκκινο λάχανο>>. Παρατήρησε το χρώμα και συμπλήρωσε τον πίνακα.

Δείκτης                       Ουσία                       χρώμα               Οξύ        Βάση                Πράσινο τσάι                 αμμωνία                                                                               Κόκκινο λάχανο              ξίδι

Βάμμα ηλιοτροπίου         λεμόνι

Κόκκινο λάχανο              νερό με σαπούνι

Πράσινο τσάι                    σόδα μαγειρικής

Βάμμα ηλιοτροπίου           κόκα κόλα

Πράσινο τσάι                     λάδι

Κόκκινο λάχανο                 κρασί